Lactobacillus plantarum là một loài phổ biến của chi Lactobacillus, thường được tìm thấy trong vùng tiêu hoá của con người ,động vật có vú khác và trong sản phẩm thực phẩm lên men như bột chua, sữa chua, xúc xích lên men, pho mát, kim chi…
1. Lactobacillus plantarum là gì?
Lactobacillus plantarum là một vi khuẩn axit lactic có hình que, gram dương, nó có thể phát triển ngay cả trong môi trường pH thấp 3,2 và nhiệt độ từ 15-45oC, tham gia lên men đường để sản xuất axit lactic, ethanol, axit axetic, và carbon dioxide trong một số điều kiện nhất định.
Lactobacillus plantarum lần đầu tiên được cô lập từ nước bọt, có khả năng hoá lỏng Gelatin,là một trong những loài vi khuẩn axit lactic có bộ gen khổng lồ và rất linh hoạt.
Lactobacillus plantarum là một loài phổ biến của chi Lactobacillus, thường được tìm thấy trong vùng tiêu hoá của con người ,động vật có vú khác và trong sản phẩm thực phẩm lên men như bột chua, sữa chua, xúc xích lên men, pho mát, kim chi…
2. Đặc điểm của Lactobacillus plantarum
Hình dạng khuẩn lạc tròn, màu trắng sữa, tế bào có dạng hình que thường kết đôi hoặc chuỗi, bắt màu gram dương, không sinh bào tử. Là vi khuẩn thuộc nhóm các vi khuẩn lactic, sống kỵ khí tùy ý, có khả năng tạo acid lactic, nó có thể phát triển ngay cả trong môi trường pH thấp 3,2 và nhiệt độ từ 15-45oC, tham gia lên men đường để sản xuất axit lactic, ethanol, axit axetic, và carbon dioxide trong một số điều kiện nhất định.
Lactobacillus plantarum lần đầu tiên được cô lập từ nước bọt, có khả năng hoá lỏng Gelatin,là một trong những loài vi khuẩn axit lactic có bộ gen khổng lồ và rất linh hoạt.
Tính chất đặc trưng duy nhất của Lactobacillus plantarum là khả năng dị hóa L-arginine, và sinh ra nitric oxide. Lactobacillus plantarum có khả năng phân giải amino acid tyrosine và arginine, và có đến 6 con đường khác nhau chuyển hóa arginine, và đều sinh ra nitric oxide.
Việc sinh ra NO giúp ngăn chặn các vi sinh vật gây bệnh như Candida abicans, E.coli, Shigella, Helicobacter pylory, các amip và kí sinh trùng.
3. Vai trò và tác dụng của Lactobacillus plantarum
Vai trò và tác dụng của Lactobacillus plantarum:
- Bằng cách ngăn chặn sự bám dính của E.coli vào màng nhầy, Lactobacillus plantarum làm giảm nội độc tố do E.coli tiết ra.
- Lactobacillus plantarum có khả năng giúp tiêu hóa các chất xơ có trong lúa mì, lúa mạch đen, và trong men bia… Do đó chúng cải thiện tốt những vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng ở vật nuôi.
- Ngoài các đặc điểm trên, một số loài của chi Lactobacillus có những đặc tính riêng rất có lợi cho hệ tiêu hóa, hiện nay được ứng rộng rộng rãi trong việc điều trị chữa bệnh.
- Chúng có khả năng sinh ra acid lactic, tiết ra các chất kháng các vi khuẩn gây bệnh như acid hữu cơ, diacetyl, hydrogen peroxide và các bacteriocin nên ngăn cản được sự hiện diện và phát triển của các vi khuẩn gây bệnh.
- Phòng ngừa và ngăn chặn rối loạn tiêu hóa, giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, khôi phục lại cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong cơ thể, chuyển lactose thành acid lactic, hạn chế dị ứng do cơ thể không dung nạp được lactose.
- Vi khuẩn sinh acid lactic và các cơ chất khác tạo một môi trường bất lợi cho vi sinh vật gây thối phát triển trong đường tiêu hóa. Do đó, lượng urase trong ruột giảm, hơn nữa pH thấp do acid lactic tạo ra gây trở ngại cho NH3 hấp thu từ ruột vào mô và thúc đẩy việc bài tiết NH3 từ máu vào ruột.
- Ngoài ra, chúng còn có khả năng tạo ra bacteriocin, một loại protein có khả năng tiêu diệt các vi khuẩn có hại khác do sự tạo thành các kênh làm thay đổi tính thấm của màng tế bào. Nhờ vào khả năng sản xuất acid lactic và bacteriocin trong đường ruột mà chúng giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy, tăng cường nhu động ruột…
4. Ứng dụng Lactobacillus plantarum trong chăn nuôi
Công dụng:
- Bổ sung vi khuẩn có lợi, giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, ngăn ngừa tiêu chảy và các bệnh về tiêu hóa.
- Giúp tăng cường sức đề kháng, chống lại các yếu tố gây strees và giảm tỷ lệ chết.
- Kích thích tiêu hóa, nâng cao sử dụng hiệu quả thức ăn, tăng sinh trưởng ở vật nuôi.
- Giảm mùi hôi của phân chuồng.
Liều lượng và cách sử dụng tùy thuộc vào mục đích và đối tượng mà có liều lượng sử dụng khác nhau:
- Gà ………………………….. 200 gr – 300gr/ tấn thức ăn
- Lợn ………………………… 500 gr – 1kg/ tấn thức ăn
- Dê, cừu …………………….. 500 gr – 1kg / tấn thức ăn
- Trâu, bò ……………………. 500 gr – 1kg/ tấn thức ăn
- Chó, mèo …………………….1gr – 2gr/ con
- Cá, tôm ……………………….1kg – 2kg/ tấn thức ăn
Liều lượng sử dụng hằng ngày khác nhau với từng loại động vật khác nhau. Trường hợp vật nuôi bị bệnh, sử dụng liều gấp đôi.
Lưu ý:
- Không nên sử dụng cùng các chất sát khuẩn, kháng sinh.
- Sản phẩm không chưa hormon, kháng sinh, hóa chất độc hại
5. Lợi ích của Lactobacillus plantarum đối với sức khỏe con người
Lactobacillus plantarum được biết đến với các đặc tính lợi khuẩn tiềm năng, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau khi được tiêu thụ với số lượng thích hợp. Một số lợi ích sức khỏe liên quan đến việc tiêu thụ Lactobacillus plantarum bao gồm:
- Cải thiện sức khỏe đường ruột: L. plantarum có thể giúp duy trì hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi và ức chế sự phát triển của mầm bệnh có hại. Nó cũng có thể tăng cường chức năng hàng rào ruột, ngăn chặn sự di chuyển của mầm bệnh và độc tố.
- Tăng cường chức năng miễn dịch: L. plantarum có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch của vật chủ bằng cách kích thích sản xuất các cytokine và globulin miễn dịch, giúp bảo vệ chống lại nhiễm trùng.
- Tác dụng chống viêm: L. plantarum có thể điều chỉnh các phản ứng viêm ở vật chủ, có khả năng làm giảm các bệnh liên quan đến viêm, chẳng hạn như bệnh viêm ruột và dị ứng.
- Đặc tính kháng khuẩn: L. plantarum có thể tạo ra các chất kháng khuẩn như bacteriocin và axit hữu cơ, có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
- Cải thiện sức khỏe tâm thần: Nghiên cứu mới nổi cho thấy mối liên hệ giữa sức khỏe đường ruột và sức khỏe tâm thần. L. plantarum có khả năng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất chất dẫn truyền thần kinh ở ruột và não, có khả năng cải thiện tâm trạng và chức năng nhận thức.
- Tác dụng giảm cholesterol: Một số chủng L. plantarum đã được báo cáo là làm giảm mức cholesterol trong máu, điều này có thể góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Giảm hội chứng ruột kích thích (IBS): Một số chủng L. plantarum đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng của IBS, bao gồm đau bụng, đầy hơi và thay đổi thói quen đại tiện.