Axit amin lý tưởng là gì và nhu cầu cân bằng axit amin trong thức ăn chăn nuôi?
Axit amin là khối xây dựng của protein, rất cần thiết cho các chức năng sinh học khác nhau ở động vật, như tăng trưởng, phát triển, sinh sản, miễn dịch và trao đổi chất. Tuy nhiên, không phải động vật nào cũng có thể tự tổng hợp được tất cả các axit amin. Một số axit amin, được gọi là axit amin thiết yếu, phải được lấy từ chế độ ăn uống, trong khi một số khác, được gọi là axit amin không thiết yếu, có thể được cơ thể sản xuất từ các nguồn khác.
Axit amin lý tưởng là khái niệm về tỷ lệ tối ưu giữa axit amin thiết yếu và axit amin không thiết yếu trong khẩu phần có thể đáp ứng nhu cầu tổng hợp protein và các chức năng sinh lý khác của động vật. Thành phần axit amin lý tưởng phụ thuộc vào loài, độ tuổi, giai đoạn sinh lý và mục tiêu sản xuất của vật nuôi. Ví dụ, lợn đang lớn cần nhiều lysine hơn lợn trưởng thành và bò đang cho con bú cần nhiều methionine hơn bò cạn sữa.
Cân bằng axit amin trong thức ăn chăn nuôi có nghĩa là cung cấp đủ số lượng và tỷ lệ axit amin thiết yếu và axit amin không thiết yếu để phù hợp với lượng axit amin lý tưởng cho vật nuôi. Điều này có thể cải thiện hiệu quả sử dụng protein, giảm bài tiết nitơ và ô nhiễm môi trường, giảm chi phí thức ăn và nâng cao sức khỏe và hiệu suất vật nuôi.
Ưu và nhược điểm của khẩu phần đạm thấp
Khẩu phần ăn đạm thấp là khẩu phần chứa ít protein thô (CP) hơn khẩu phần thông thường nhưng được bổ sung các axit amin tinh thể để đáp ứng nhu cầu axit amin thiết yếu của vật nuôi. Khẩu phần ăn có hàm lượng protein thấp đã được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi lợn và gia cầm và cũng đã được khám phá trong dinh dưỡng của động vật nhai lại.
Ưu điểm chính của khẩu phần đạm thấp là:
- Có thể tiết kiệm các nguyên liệu protein thường đắt tiền và nguồn cung hạn chế.
- Có thể làm giảm sự bài tiết nitơ qua phân và nước tiểu, từ đó có thể làm giảm lượng khí thải amoniac và sản sinh khí nhà kính, đồng thời giảm thiểu các vấn đề về môi trường như hiện tượng phú dưỡng và axit hóa.
- Có thể làm giảm nguy cơ rối loạn đường ruột do quá trình lên men protein quá mức ở ruột sau, có thể tạo ra các chất chuyển hóa độc hại và làm thay đổi thành phần hệ vi sinh vật đường ruột.
- Có thể cải thiện tình trạng miễn dịch của động vật bằng cách điều chỉnh phản ứng viêm và tăng cường tính toàn vẹn niêm mạc ruột.
Những nhược điểm chính của khẩu phần đạm thấp là:
- Có thể làm tăng sự tích tụ chất béo ở động vật, đặc biệt là lợn, bằng cách thay đổi sự cân bằng năng lượng và điều hòa nội tiết tố trong quá trình tạo mỡ và phân giải mỡ.
- Có thể làm tăng nhu cầu tổng hợp axit amin không thiết yếu của cơ thể, từ đó có thể làm tăng gánh nặng trao đổi chất ở gan và thận.
- Có thể ảnh hưởng đến sự ngon miệng và lượng thức ăn ăn vào của động vật, đặc biệt là động vật nhai lại, bằng cách thay đổi hương vị và kết cấu của thức ăn.
- Có thể yêu cầu công thức chính xác hơn và kiểm soát chất lượng thức ăn để đảm bảo cung cấp axit amin không tinh thể đầy đủ và cân bằng.
Vì vậy, khẩu phần ăn đạm thấp cần được thiết kế và áp dụng cẩn thận tùy theo điều kiện và mục tiêu cụ thể của chăn nuôi. Việc sử dụng hệ thống năng lượng ròng và thành phần axit amin lý tưởng có thể giúp tối ưu hóa việc xây dựng khẩu phần ăn đạm thấp. Hơn nữa, cần nghiên cứu thêm về ảnh hưởng của khẩu phần đạm thấp đến sức khỏe, phúc lợi, chất lượng sản phẩm và sự chấp nhận của người tiêu dùng.
