Hiện nay, trên thế giới và Việt Nam, việc giảm thiểu sử dụng kháng sinh, nhất là cho mục đích phòng, trị bệnh ở vật nuôi là xu thế tất yếu. Trong đó, sử dụng thảo dược được xem là có hiệu quả và hướng đi bền vững trong chăn nuôi.
Chiều 14/9, Hiệp hội Chăn nuôi Gia cầm Việt Nam (VIPA) phối hợp với Công ty CP Dược phẩm Xanh Việt Nam (GreenPharma, thuộc Greengroup) tổ chức Hội thảo trực tuyến “Ứng dụng thảo dược trong phòng và điều trị bệnh cho vật nuôi” nhằm cập nhật và chia sẻ những thông tin mới nhất về việc sản xuất, tinh chiết, sử dụng thảo dược trong chăn nuôi.
Xu hướng tất yếu
Phát biểu tại Hội thảo, TS. Nguyễn Thanh Sơn – Chủ tịch VIPA cho biết, hiện nay, tình trạng kháng kháng sinh trên người và vật nuôi đang ở mức báo động, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cộng đồng khi một số bệnh nhiễm khuẩn cả trên người và vật nuôi không còn khả năng điều trị bằng các loại kháng sinh thông thường.
Nhận thấy tác hại của việc lạm dụng kháng sinh trong lĩnh vực chăn nuôi, nhiều quốc gia đã thực hiện lộ trình cấm sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi (TĂCN) hoặc ban hành quy định chặt chẽ về chủng loại cũng như liều lượng kháng sinh được phép sử dụng từ rất sớm.
Ở Việt Nam, Bộ NN&PTNT cũng đã có quy định lộ trình giảm dần việc sử dụng kháng sinh trong TĂCN với mục đích phòng bệnh và kích thích sinh trưởng cho vật nuôi (Antibiotic Growth Promoters: AGPs) bắt đầu từ năm 2018 và cấm hoàn toàn đến 31/12/2025. Theo đó, thời gian cấm sử dụng kháng sinh trong TĂCN cho mục đích phòng bệnh sẽ phân thành 4 nhóm. Đối với nhóm kháng sinh đặc biệt quan trọng sử dụng cho người sẽ cấm hoàn toàn sau 31/12/2020, nhóm kháng sinh rất quan trọng hạn cuối 31/12/2021, nhóm kháng sinh quan trọng hạn cuối đến 31/12/2022 và nhóm kháng sinh khác không thuộc 3 nhóm trên sẽ cấm hoàn toàn sau ngày 31/12/2025.
Cũng theo TS. Nguyễn Thanh Sơn, việc giảm thiểu sử dụng kháng sinh, nhất là cho mục đích phòng bệnh cho vật nuôi là xu thế tất yếu và sẽ có nhiều giải pháp thay thế, trong đó sử dụng thảo dược được xem là có hiệu quả và hướng đi bền vững. Việc sử dụng thảo dược có nhiều ưu điểm như không có hiện tượng kháng thuốc, không tồn dư trong thực phẩm, ít độc hại.
Thảo dược lên ngôi
TS. Bác sĩ thú y JarosLaw WilczyNski – Công ty Pharmill (Ba Lan) khuyến cáo, người chăn nuôi nên sử dụng các chế phẩm thảo dược bởi chúng thay thế cho các phương pháp trị liệu thông thường; Giảm áp lực sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi gia cầm; Giảm áp lực xã hội về sản xuất các sản phẩm từ động vật (thịt, trứng) không tồn dư kháng sinh và cũng như nhu cầu của người chăn nuôi hiện nay.
Những mầm bệnh như vi khuẩn và nấm trên gia cầm có thể xuất hiện trong tất cả loại hình trang trại với các quy mô khác nhau. Chúng bắt nguồn từ các vi sinh vật gây bệnh, quá trình lây lan nhanh chóng do mật độ nuôi nhốt cao, độ ẩm cao, công tác vệ sinh kém, ngoài ra còn do dinh dưỡng kém và stress… Trong khi các sản phẩm trước kia chiết xuất từ tỏi truyền thống allincin dễ bị phá vỡ tạo thành các hợp chất độc hại, thiếu ổn định… Pharmill đã nghiên cứu cho ra những sản phẩm thảo dược nhiều ưu việt giúp phòng và trị bệnh hiệu quả cho vật nuôi. Chiết xuất từ các tinh dầu thảo dược: Tỏi, vỏ quế, đinh hương, xạ hương, sả, cỏ đinh lăng, lộc đề xanh… phối hợp các loại tinh dầu cho tác dụng hiệp đồng, loại trừ ký sinh trùng khỏi cơ thể vật chủ và kích thích đáp ứng miễn dịch đặc hiệu, gia tăng tốc độ hồi phục của vật nuôi mà điều này được Pharmill nghiên cứu thành công. Điển hình như Bactrill L100 – Kháng khuẩn, nấm – Kiểm soát đường tiêu hóa; HistoCox – Kiểm soát bệnh đầu đen, cầu trùng trên gia cầm; Respomix AERO – Kháng khuẩn, kháng viêm, tăng cường miễn dịch; Urinex – Giải độc, phục hồi, tăng cường chức năng thận và đường tiết niệu; Vit.H+Zn Forte – Kích thích mọc lông, chống cắn mổ, ngăn ngừa các bệnh về da, lông, móng.
Bactrill L100 là sản phẩm kháng sinh thảo dược, kiểm soát bệnh đường tiêu hóa. Sản phẩm chứa tinh dầu tỏi, 2 hợp chất chính PTS và PTSO, chiết xuất Oregano giúp kiểm soát, ức chế vi khuẩn, nấm gây ra các bệnh đường tiêu hóa cho vật nuôi; Tăng sức đề kháng cho gia cầm, bảo vệ đường ruột, giảm thiểu các tổn thương đường tiêu hóa khi mắc tiêu chảy, viêm ruột; Tăng cường chức năng tiêu hóa, tăng tiết dịch vụ, enzym tiêu hóa, ổn định hệ vi sinh đường ruột, tăng hấp thu chất dinh dưỡng trong thức ăn.
HistoCox là kháng sinh thảo dược, đặc trị bệnh đầu đen, cầu trùng. Sản phẩm chứa chiết xuất từ 7 loại thảo dược cùng dạng hoạt chất: Quế, sả, xạ hương, cỏ cari, tỏi, Vitamin E. Sản phẩm giúp tiêu diệt, ức chế sự nhân lên, giảm thiểu số lượng của Histomonas meleagridis gây bệnh đầu đen. Ngăn chặn, tiêu diệt sự hình thành bào tử, noãn nang của cầu trùng. Chống bội nhiễm các vi khuẩn có hại gây bệnh trong đường tiêu hoá. Kích thích miễn dịch, tăng sức đề kháng, giúp vật nuôi nhanh chóng phục hồi sức khỏe khi bị bệnh.
